Uydu bir Ay. Gezegen ya da herhangi bir gezegen veya yıldızın yörüngesinde dönen bir makine olabilir. Örneğin Ay ve Dünya birer uydudur çünkü Ay, Dünya’nın Dünya da Güneş’in yörüngesinde dolanır bu da onları uydu yapar.
Dünya ve ay doğal uydulara örnektir ve neredeyse her gezegen en az bir uyduya sahiptir. Örneğin Satürn’ nün en az 53 uydusu olduğu düşünülmekte olup 2004-2017 yılları arasında görevini sürdürmüş olan Cassini Uzay aracı da onun bir zamanlar uydusuydu. Uzay yarışını başlatan ve ilk insan yapımı uydu olan Sputnik-1’in fırlatılmasından bu yana günümüze kadar binlerce insan yapımı uydu dünyanın yörüngesinde kendine yer bulmuştur. Bu uyduların bazıları meteoroloji uzmanlarının hava olaylarını tahmin etmesine yardım ederken bazıları ise diğer gezegenlerin, güneşin, kara deliklerin , karanlık maddenin veya diğer galaksilerin fotoğrafını çekerek bilim insanlarına sayısız yardımda bulunmuştur.
Uyduları Bu Kadar Önemli Yapan Şey Nedir ?
Uyduların sahip olduğu kuşbakışı görünüm, onların eş zamanlı olarak Dünya'nın daha geniş bölgelerini görmelerini sağlar. Bu yetenek, uyduların yerdeki cihazlara göre onların daha fazla veriyi daha hızlı toplayabileceği anlamına gelir. Uydular ayrıca Dünya yüzeyindeki teleskoplardan uzayı daha iyi görebilir bunun nedeni ise atmosferdeki çeşitli engelleyicilerden mahrum kalmalarıdır ( çeşitli moleküller , ışık kirliliği vb. ) .
Uydular sayesinde çözülen bir diğer önemli problem ise sinyalleri ulaşacağı yere sorunsuz bir şekilde ulaştırmak denebilir. Uydulardan önce TV sinyalleri yalnızca düz çizgiler halinde ilerlediği için çok ileri gidemiyordu çünkü doğrusal giden sinyaller Dünya’nın eğrisini takip etmek yerine uzaya doğru yol alıyordu ve tüm bunlara ek olarak dağlar ve yüksek yapılar sinyalleri engelleyebiliyordu. Uyduların var olması ile tüm bu sıkıntılar giderildi , artık onlar sayesinde konumumuzu bulabiliyor, kolayca birbirimiz ile iletişim kurabiliyor ve çeşitli doğa olaylarını anında takip edebiliyor.
Türkiye'nin Uyduları
Uzayda uydusu olan 30 ülkeden birisi olan Türkiye, 3 adet haberleşme 3 adet gözlem olmak üzere toplam 6 aktif uyduya sahip olmakla beraber aynı zamanda uzayda aktif olmayan ve yapımı devam eden uydulara da sahiptir.
Türksat 1A : 1994 yılında uzaya gönderilmek üzere fırlatıldıktan 12 dakika sonra roket motorundaki arıza yüzünden yere çakılmıştır.
Türksat 1B : . Türksat 1B, 1994 - 2006 yılları arasında başarıyla hizmet veren ve düşen 1A uydusuna alternatif olarak üretilen uydu ,Türkiye’nin ilk uydusu olma özelliğini taşıyor.
Türksat 1C : 1996 yılında hizmete başlayan Türksat 1C haberleşme uydusu 42° Doğu pozisyonundaki hizmetini Türksat 3A ya bırakarak görevini sona erdirmiştir. Türksat 1C uydusu, Temmuz 1996 - Eylül 2010 arası hizmet vermiştir.
Turksat 2A : Türksat 2A haberleşme uydusu, 2001 - 2016 yılları arasında başarıyla hizmet vermiştir.
Türksat 3A : Önceki nesil uydularımıza kıyasla daha yüksek bir kullanım kapasitesine sahip olan Türksat 3A uydusu, hem uydu haberleşme hizmetleri, hem de Avrupa, Türkiye ve Orta Asya üzerinden doğrudan TV yayınları için kullanılmaktadır. 13Haziran 2008 tarihinde hizmete başlamıştır.
Türksat 4A : Türksat 4A haberleşme uydusu 14 Şubat 2014 tarihinde Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden Proton roketiyle uzaya gönderilmiştir. Türksat 4A, Ku-bant 'ta Türkiye, Kuzey Afrika, Avrupa, Ortadoğu ve Asya ile Sahra Altı Afrika bölgelerini kapsamaktadır.
Turksat 4B : Türksat 4B haberleşme uydusu, 16 Ekim 2015 tarihinde Kazakistan Baykonur Uzay Üssü’nden başarıyla fırlatılmıştır. 3400 MHz bant genişliğine sahip Türksat 4B ile birlikte 50° Doğu yörüngesinde ilk defa Türksat uydusu işletilmektedir.
Rasat : Türkiye’de üretilen ilk yer gözlem uydusu olan RASAT ilk yer gözlem uydusudur. Uzaktan algılama uydusu olan RASAT , TÜBİTAK-UZAY tarafından danışmalık ve herhangi bir dış destek gözetmeksizin Türkiye’de tasarlanmıştır. 2011 yılında uzaya gönderilen uydu hala görevini sürdürmektedir.
Göktürk-2 : 2012 yılında fırlatma operasyonu gerçekleştirilen GÖKTÜRK-2; Türkiye’nin özgün olarak geliştirdiği ilk yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydusudur.
Göktürk 1 : 2016 yılında uzaya gönderilmiştir. Tahmini ömür süresi 7 yıl olarak planlanmış ve halen aktiftir.
Tüm bunların dışında Türksat 5A uydusunun 30 Kasım 2020 tarihinde SpaceX firmasına ait Falcon-9 roketi ile uzaya fırlatılacak. Türksat 5B ve İMECE uydularının ise 2021 yılında fırlatılması bekleniyor.
KAYNAKÇA:
https://www.nasa.gov/audience/forstudents/5-8/features/nasa-knows/what-is-a-satellite-58.html
https://www.space.com/24839-satellites.html
https://turksat.com.tr/tr/uydu/turksat-uydu/uydularimiz
https://www.tusas.com/urunler/uzay
https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/turkiyenin-uzaydaki-gozleri/1448858
